Chủ tịch Nissan - Carlos Ghosn: Từ công thần đến kẻ tội đồ

Carlos Ghosn – Nhà quản lý nổi tiếng với tính đa văn hóa khó ai sánh bằng

Tin tức ô tô cho biết, Carlos Ghosn sinh ra tại Brazil vào năm 1954, nhưng mang trong mình 3 dòng máu là Brazil, Pháp và Lebanon. Ngoài ra, ông còn sử dụng thông thạo 5 thứ tiếng: Anh, Pháp, Ý, Bồ Đào Nha và Tây Ban Nha. 

Có vẻ như chính sự đa dạng về sắc tộc cùng vốn ngoại ngữ dồi dào đã giúp ông thành danh trong lĩnh vực quản lý, cụ thể là ngành công nghiệp ô tô. Theo đó, ông bắt đầu lập nghiệp ở Pháp và ở tuổi 24 ông đã đảm đương vị trí giám đốc nhà máy tại Le Puy của Michelin, công ty chuyên sản xuất lốp xe có tiếng của Pháp. Đến năm 1984, ông giữ chức vụ giám đốc phụ trách kỹ thuật và nghiên cứu phát triển sản phẩm của Michelin.  

Carlos Ghosn – Nhà quản lý nổi tiếng với tính đa văn hóa khó ai sánh bằng

Sự nghiệp của ông lên như “diều gặp gió” bởi ít năm sau đó, Carlos đã nắm vị trí CEO khu vực Bắc Mỹ của Michelin. Ngay sau đó, Carlos đã lập được thành tích khi mua lại công ty Mỹ Uniroyal Goodrich đang thua lỗ nặng về tay Michelin. Đồng thời, ông cũng thể hiện khả năng quản lý thông qua việc cải tổ toàn bộ doanh nghiệp. Đáng chú ý nhất trong thời gian Carlos làm việc cho Michelin là nhiệm vụ đào tạo, hướng dẫn cho con trai của Edouard Michelin. 

Bước ngoặt trong sự nghiệp của Carlos xuất hiện vào năm 1996 khi ông chuyển sang làm quản lý điều hành cho tập đoàn sản xuất ô tô Renault. Với kinh nghiệm vốn có, ông nhanh chóng leo lên một trong những vị trí quan trọng của Renault với nhiệm vụ phụ trách trực tiếp lĩnh vực nghiên cứu, phát triển sản phẩm và lắp ráp.

Tài năng quản lý của Carlos Ghosn được thể hiện từ Michelin đến Renault

Năm 1999, Renault mua cổ phần của Nissan, Carlos Ghosn được tin tưởng để trở thành Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc điều hành của Nissan. Đỉnh cao sự nghiệp của Carlos bắt đầu từ đây. 

Nissan vực dậy sau cơn khủng hoảng dưới sự điều hành của Carlos Ghosn

Trước khi Carlos tiếp nhận quản lý, Nissan đang là một tập đoàn có tổng số nợ khổng lồ đến hơn 20 tỷ USD. Cụ thể, năm 1999, Nissan đứng trước bờ vực phá sản do thua lỗ và nợ nần chồng chất. Sự suy sụp của Nissan, nhà sản xuất ô tô lớn thứ 3 của Nhật Bản khiến cho người dân đất nước này thất vọng tràn trề. Để cứu vãn, các nhà quản lý Nhật chấp nhận thực hiện cải tổ Nissan theo yêu cầu của các nhà đầu tư nước ngoài. Và người được tin tưởng là Carlos Ghosn. 

Carlos Ghosn thực hiện kế hoạch Revival Plan để vực dậy Nissan

Tiếp quản Nissan, Carlos đã tiến hành kế hoạch Revival Plan với mở đầu là rà soát lại toàn bộ tập đoàn. Ngay lập tức, Carlos đã phát hiện ra yếu điểm lớn nhất của Nissan chính là bộ máy cồng kềnh và không hiệu quả. Ông đã quyết định cắt giảm đến 21.000 nhân viên, tương đương 15% tổng biên chế của cả tập đoàn lúc bấy giờ. Hành động này đã gây sốc đối với hệ thống kinh tế nước Nhật. Dẫu vậy, quyết định trên buộc phải tiến hành để khôi phục lại một tập đoàn đang “chết mòn”. 

Ngoài nhân sự, ông cũng rà soát toàn bộ hợp đồng cung cấp nguyên vật liệu, thiết bị cho Nissan. Dường như mọi việc lớn nhỏ đều phải qua tay Carlos mới đi đến quyết định. Nhờ thế mà ông phát hiện khá nhiều chi phí có thể cắt bớt. Carlos từng chia sẻ rằng, nếu ông không hành động quyết liệt và nhanh chóng như vậy, Nissan sẽ “chết” ngay. Kết quả cho những quyết định trên chính là lợi nhuận của Nissan đã tăng đến 10,8% doanh số chỉ trong chưa đầy 2 năm. 

Đến năm 2002, Nissan đã cân đối được các món nợ và chuyển mình sang một hướng phát triển mới. Dưới thời Carlos, bộ sưu tập mẫu mã xe của Nissan đã có sự thay đổi đáng kể. Nhiều người còn cho rằng, xe Nissan như có sự hòa quyện giữa tính tối ưu của Nhật Bản và vẻ trẻ trung của Pháp. 

Nissan vực dậy sau cơn khủng hoảng dưới sự quản lý của Carlos Ghosn

Ngoài vực dậy Nissan, một thông tin khác liên quan đến Carlos Ghosn cũng khiến cho nhiều người phải trầm trồ khen ngợi. Được biết, khi làm việc, ngôn ngữ chính của Carlos vẫn là tiếng Anh, nhưng ông nghĩ rằng giao tiếp với đồng nghiệp người Nhật bằng chính tiếng bản địa thì hiệu quả sẽ tốt hơn nhiều. Chính vì vậy, ông luôn dành 90 phút mỗi tối để học tiếng Nhật. Điều này đã gây ấn tượng tốt với các cổ đông của Nissan trong một cuộc họp vào tháng 6/1999. Theo đó, Carlos đã sử dụng tiếng Nhật trong bài phát biểu của mình, mặc dù nó chỉ dài hơn 2 phút. 

Ánh hào quang của Carlos Ghosn dần lụi tàn khi bước sang năm 2018

Mở đầu phải kể đến vụ bê bối kiểm tra chất lượng và gian lận khí thải trong nhiều năm của Nissan Motors. Vụ việc đã bị phanh phui vào tháng 7/2018 vừa qua. Tại họp báo với truyền thông Nhật, lãnh đạo của Nissan đã phải cúi đầu xin lỗi công chúng, một hành động thường thấy khi bất kỳ doanh nghiệp nào xảy ra vụ bê bối. 

Điều đáng nói là trong sự kiện họp báo, Carlos Ghosn không hề xuất hiện, dù đã được thông báo trước. Tờ Nikkei cho biết, Carlos vẫn tiếp tục kỳ nghỉ với gia đình tại một hòn đảo ở phía Tây nước Nhật, thay vì trở về trụ sở Nissan ở Yokohama. 

Những dấu hiệu bất ổn trong quản lý của Carlos Ghosn

Một lãnh đạo điều hành của Nissan phàn nàn rằng: “Ông ấy đang là chủ tịch của công ty nào vậy? Vì sao ông ấy không nghĩ rằng mình nên có trách nhiệm với vụ việc này?”

Hơn nữa, trong cuộc họp đại hội cổ đông vào tháng 6/2018, các cổ đông tham gia đều yêu cầu lãnh đạo công ty chịu trách nhiệm về vụ việc trên, song Carlos hầu như đã đứng ngoài. Đồng thời, ông còn nhấn mạnh vai trò của chủ tịch kiêm CEO Hiroto Saikawa, ông này cũng là người đã cúi đầu xin lỗi truyền thông trong cuộc họp báo tháng 7. 

Sự việc trên được coi là dấu hiệu cho những vấn đề quản lý của Carlos. Được biết vào năm 2005, Carlos trở thành người đầu tiên thế giới điều hành đồng thời 2 công ty có tên trên bảng xếp hạng Fortune Global 500 khi nắm giữ vai trò CEO tại Renault và Nissan. Đến năm 2016, Nissan mua lại 34% cổ phần của Mitsubishi Motors, lúc này ông Carlos đã cùng lúc nắm quyền quản lý ở cả 3 công ty với các vị trí chủ tịch và CEO của Renault, chủ tịch của Nissan, chủ tịch của Mitsubishi. 

Carlos Ghosn nắm quyền điều hành ở cả 3 tập đoàn ô tô lớn: Nissan, Mitsubishi, Renault

Có vẻ việc nắm quá nhiều quyền điều hành đã khiến Carlos thay đổi khi khai báo tài chính không đúng, nguyên nhân dẫn đến vụ bắt giữ gây chấn động toàn ngành ô tô thế giới. Đồng thời, vai trò quản lý ở cả Nissan và Renault của Carlos cũng gây tranh cãi nhiều năm gần đây khi ông đã đưa ra những quyết định có lợi cho Renault, dù đang trực tiếp quản lý Nissan. Ngoài ra, một số thống kê tài chính cho biết, từ năm 2009, chỉ riêng vai trò quản lý Nissan, Carlos đã có tổng lương thưởng lên đến 8,7 tỷ yên (khoảng 77 triệu USD). Trong khi năm 2014, ông nhận được 1 tỷ yên lương thưởng, con số rất hiếm trong giới doanh nghiệp ở Nhật. Carlos cũng thuộc nhóm 10 nhà điều hành có mức lương cao nhất trong 7 năm liền tại xứ sở mặt trời mọc. 

Được biết, gần đây truyền thông Nhật Bản đã đăng tin về việc công tố viên bắt giữ Carlos Ghosn, chủ tịch Nissan với tội danh không báo cáo khoản thu nhập 44 triệu USD trong suốt 5 năm, vi phạm luật tài chính của nước này. Theo đó, Nissan sắp công bố khai trừ ông Ghosn và Kelly, Giám đốc đại diện khỏi hội đồng quản trị công ty. Vụ việc đang đặt ra nhiều nghi vấn xoay quanh tương lai của liên minh ô tô Renault - Nissan - Mitsubishi.

Xem thêm:

• Chủ tịch Nissan bị bắt, cổ phiếu 3 hãng xe đồng loạt rớt giá
• Volkswagen "suýt" biến mất khỏi bản đồ ô tô thế giới
• “Cha đẻ” của thương hiệu Lamborghini từng bị Ferrari chê bai